Kıpçak Türklerinde Düğün ve Evlilik Müessesi
Kıpçaklarda evlenme ve düğün konusu ile ilgili olarak ortaya çıkan çok sınırlı malzeme ile bu konu hakkında bazı ip uçları vermeye çalışalım.
Evlenmeye karar verme işinin "Gelin" adayının ve Güvey'in (damadın) birbirlerini görüp beğenmeleri suretiyle mi yoksa anababanın beğenmesi ve uygun görmesi suretiyle mi gerçekleştirildiği hususunu tespit etmek mümkün değildir.
Kızını gelin olarak vermeye karar veren esin(Kaynana) ve kayınbaba ile güveyin ailesi arasında halledilmesi gereken ilk hususun erkek tarafından kız tarafına verilen "juluv (başlık parası" olduğu anlaşılıyor.
Günümüzdeki anlamından farklı anlamlarda kullanılsa da Kıpçaklarda "Mihir" ve "Kalıng" kelimelerine rastlıyoruz.
Kıpçaklarda düğüne,bugünde olduğu düğün denilmekle beraber Codex Cumanicus'da düğün anlamında bir de aser kelimesinin kullanıldığı görülmektedir.
Düğüne mahsus ne tür eğlence yapıldığına dair bilgiler yoktur.
Ancak düğünde toplananlara yemek verildiğine dair işaretler vardır.Gelin yeni evine giderken çeyiz eşyasının bir kısmını çevreden getirilen hediyelerin "Bages" oluşturduğu anlaşılıyor.
Kıpçaklar arasında düğünle ilgili olarak Satuç,Sağdış Kertek (Gelin odası) ve Erdeng(bakire) gibi kelimelerin kullanıldığı görülürken düğünü olmuş yani evlenmiş erkek ve kadınlar içinde evli kelimesi kullanılmaktadır.
Özellikle kız ve kadın kavramlarının manalarının çok açık şekilde ve zamanında izah edilmesi bir takım ahlaki kuralların başta bekaret olmak üzere Türk toplumunda eskiden beri mevcut olduğunu belirtmek bakımından önemlidir.
Günümüzdeki hamile kalma ve hamile karşılığında da Kıpçakların ayli ve yükli kelimelerini kullandıkları anlaşılıyor.